Hordaland museum har for tida ei utstilling om hushjelpene i norsk historie. Det var ein drastisk auke i talet på hushjelper i mellomkrigstida. Hushjelp var einstydande med ugjift, og dei var oftast frå landsbygda. Kvinneløna var så dårleg på den tida at ei kvinne knapt hadde råd til å kosta sin eigen bustad på den løna. I tillegg til manglande tilgang på arbeid for kvinner, og det at kost og losji var ein del av gjenytinga for husarbeidet var nok ein hovudgrunn for at det var det levebrødet kvinnene hadde. I tilegg til at dei ikkje fann arbeid på heimplassen og måtte ut for å fø seg sjølve så var det kanskje også kjærkome å koma seg ut or bygda og oppleva bylivet.
Au pairar og dei som har au pairane fortel om at mor i huset gjerne ser på det som si oppgåve å "passa på" "jentene" som om dei skulle vera i mor sin stad. Nett slik var det i mellomkrigsåra også. Det kunne verta lagt ganske strenge grenser for kor lenge dei fekk vera ute osv. Ikkje det at dei hadde så mykje fritid. Då som no er au pairane/hushjelpene prisgitt dei dei kjem til for å verta behandla bra og ha ryddige og gode arbeidsforhold.
Utstillinga prøver i ein liten plansje å dra parallellar til au pairane i dag, men får strykkarakter i forsøket. Dei freister også å seia noko om overgangen frå heiltidshusmødre til i dag. Dei framstiller det som om ein i nyar etid har drite i husarbeid (lever vi meir skittent?) og at vi difor ikkje har hatt det same behovet. Dei seier ingenting om at barnehage, eldreomsorg, vaskemaskiner, oppvaskmaskiner, halvfabrikata og heilfabrikata (mat) etc har tatt over mange av husmora/hushjelpa sine arbeidsoppgåver. I dag er dei fleste to vaksen hushaldningar også to inntekst hushaldningar og ikkje berre enkeltinntekt. Dette må sjølvsagt føra til endringar i strukturen.
Det var likevel artig og informativt å sjå utstillinga. For oss som har familie frå desse bygdene så er det fortida til våre forfedre. Mi bestemor kom frå sunnfjord og var "husmor" ikkje i ein privat heim, men i ein offentleg institusjon. Oldefaren min var sjømann. Dei gifta seg seint og fekk barn seint også. Oldemor mi var i alle fall over 30 år og oldefar min var nesten ti år eldre. Dei var frå den same vetle grenda i sunnfjord og truleg kjende dei kvarandre derifrå og kanskje møttest dei når dei var heime på ferie. Det er ikkje god å vita, men det var vanlegare at folk var eldre før dei kunne setja bu på den tida enn 50 år seinare.
.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar